تحلیل مساله انتقال پایتخت ایران با استفاده از مدل‌های چند معیاره

پایتخت نقش اساسی در زندگی ملت­ها دارد و در اولین نگاه مرکز تجمع قدرت سیاسی و اقتصادی ملت به شمار می­رود. در دهه­های اخیر برخی کشورها با مساله تغیر پایتخت مواجه بوده­اند که از جمله آنها می­توان به کشورهایی چون برزیل، پاکستان، آلمان، قزاقستان و استرالیا اشاره نمود. در ایران نیز به خصوص در سال­های اخیر این مساله توجه روز افزونی را به خود جلب نموده است. در تصمیم­گیری برای انتقال پایتخت عوامل متعددی تاثیرگذار هستند. مطالعاتی در زمینه انتقال پایتخت انجام نشده است و اکثر مطالعات به بررسی کاربردی و مقایسه­ای موضوع انتقال یا تغیر پایتخت پرداخته­اند. تجربه برخی از کشورها نشان داده است که یک راه بسیار موثر در گسترش ناموزون پایتخت انتقال مراکز سیاسی، مدیریتی و اقتصادی به سایر نقاط کشور است. در این مقاله بر اساس نظرات مقامات سیاسی و مدیران خبره چند شهر به عنوان کاندیدهای پایتخت در نظر گرفته شده و سپس معیارهای موثر بر مساله تصمیم­گیری در مورد مکان پایتخت دسته بندی شده­اند. رتبه بندی شهرهای کاندید با استفاده از AHP فازی و TOPSIS فازی انجام شده است. که نتایج نشان می­دهد سمنان به عنوان بهترین جایگزین برای انتقال پایتخت ویا دست کم برای جابجایی بخشی از مراکز سیاسی، اقتصادی و مدیریتی تهران به آن شهر پیشنهاد می­شود.